Euskadin historikoki nagusi izan den ekosistema industrialean, mantentze industriala ere sektoretzat har daiteke, edozein euskal enpresaren eguneroko bizitzan duen presentziaren eta garrantziaren arabera. Automobilgintzako planta bat, gas-instalazio bat edo petrokimika bat, adibidez, testuinguru horretan sartuko lirateke, eta instalazio mota hori mantentzeaz arduratu behar duten profesionalen osasunerako arriskuak dauden ohiko inguruneak izango lirateke. Bada, segurtasun eta mantentze industrialeko testuinguru horretan, Sisteplant robot autonomoak eta adimendunak sortzeko proiektu batean ari da lanean, horrelako lanak egin eta arriskuak minimizatzeaz gain, balizko anomalia bat detektatzeko eta konpontzeko aukerarik onena zein izango litzatekeen bere kabuz pentsatzeko ikusizko ikuskapen sakona egiteko aukera emango duena, David López Sisteplant enpresako Berrikuntza zuzendariak laburbildu duenez.
Adimen Artifizialaren garapena gero eta hobea da…
Hala da, Adimen Artifiziala (edge computing) bezalako teknologia berriak, baina baita beste teknologia helduago batzuen integrazioa ere, hala nola mantentze-lanak kudeatzeko softwarea asko aurreratu dira. Lanean ari garen puntu honetan, robotek ez dituzte gizakiak programatutako lan errepikakorrak bakarrik egingo, baizik eta gero eta autonomia handiagoa izango dute datuak biltzeko, aztertzeko eta erabakiak hartzeko, pertsonen esku-hartzerik gabe. Eta hori guztia Adimen Artifizialari eta Edge teknologiari esker, besteak beste. Gainera, beren artean koordinatu ahal izango dira lanak banatzeko, informazioa trukatzeko eta eraginkortasuna optimizatzeko, taldean lan eginez. Eta pertsonentzako arriskua murriztuko dute, pertsonen segurtasun eta osasunerako arriskutsuak diren inguruneetan eragiketak eginez.
Zergatik abiarazi duzue proiektu hau une honetan?
Izan ere, Industriaren etorkizuneko beharrei aurrea hartu nahi diegu, baita behar horiek eragin ere, eta, jakina, horiek praktikan erabiltzeko konponbidea prest izan. Beti teknologiaren erabileraren ikuspegi humanista batekin: guk baieztatzen dugu robot autonomo eta malgu horiek hobetu egingo dutela pertsonek lan egiteko modua, pertsonen osotasunerako arriskutsuak diren lanak eginez (ingurune toxikoak, altuerako lanak, espazio konfinatuak), eta gai izango direla giza gaitasunak indartzeko ere: ikusten ez dugun lekua ikusi, entzuten ez dugun lekua entzun.
Robotikaren alorrean eboluzionatzeaz hitz egiten da, robot baten errutinatik, gure egunerokotasunean ikus ditzakegunak bezalakoetatik, errutinazkoak ez diren ekintzak egiteko gai den beste belaunaldi batera igarotzeaz.
Robotek ingurunea eta testuingurua interpretatzeko gaitasuna izango dute. Gaur egun robotak gizakiek programatzen dituzte, eta etorkizunean beren programa sortuko dute testuinguruaren arabera, eta haien jarduteko modua aldatu ahal izango dute testuinguruaren arabera, gizakiaren esku-hartzerik gabe.
Jar iezaguzu adibide bat.
Gure loan, adibidez, robot bat motor baten aurrean kokatuko da, bibrazioen analisia egingo du, anomalia bat detektatuko du, motorraren eta bere ingurunearen funtzionamendu-parametroak aztertuko ditu, kausa potentzial bat zehaztuko du eta esku-hartze bat ere aginduko du, edo ikusmen futuristenean egingo du, eta teknologiaren egoerak bilakaera handia duenean, noski. Orain ez da posible.
Eta robot batek erabakiak bere kabuz har ditzake gaur egun?
Gaur egun robotek erabakiak hartzen dituzte. Adibidez, ontziratze-lerro batean akats bat detektatu eta pieza akastuna kendu dezakete. Erabaki algoritmikoak dira: – Hau gertatzen bada, egin ezazu hau. Erabakitzeko arau errazak.
Adierazi duzuenaren arabera, ez duzue nahi proiektu hau (RBOT) laborategiko proiektu bat izatea. Zer esan nahi duzue?
Esan nahi dut teknologia joko-eremu erreal eta errealisten gainean garatu nahi dugula, ingurunea % 100 kontrolatuta ez dagoen ingurune produktiboetan. Kontua da ikuspegi horrek aukera emango digula gure konponbidea zehatzago aztertzeko, laborategiko ingurune batean aurkituko ez genituzkeen zailtasunak eta erronkak ditugulako. Horretarako, partner industrialak izango ditugu, teknologia hori ezartzeko benetako fabrikak.
Noiz aurreikusten duzue lehen erabilera-kasu bat, eta zein sektoretan/enpresatan?
2023an, erabilera-kasu zehatz bat abiarazi nahi dugu automobilgintzaren sektorean, estanpazio- eta soldadura-prozesu baterako. Hasteko, ikuskapen bisualeko aplikazioak, eremuaren garbiketa gainbegiratzea, segurtasun-elementuak, stockaren kontrola, etab. Sisteplant sisteman adimen geruza (softwarea) jarriko dugu, eta robot fisikoa robotika aurreratuko bazkide teknologiko batek emango du.
Robotak pertsonen arabera. Eztabaida etiko bat sortu da eremu horretan. Zein da zure iritzia?
Iritzi bat dut. Izan ere, robotak ez dira enplegurako mehatxu bat. Izan ere, pertsona bakoitzeko robot kopuru handiena duten herrialdeek, hala nola Japoniak, Hego Koreak edo Alemaniak, % 5etik beherako langabezia-indizeak dituzte. Enpleguaren eraldaketa da gakoa: robotizazioak enplegu-modu berriak sortzen ditu, kualifikatuagoak. Robot batek ordezkatzen duen lanpostua galdu egiten da hasierako aldi batean, baina gero berreskuratu egiten da, beste lan bat edo batzuk eginez. Ondo aplikatutako robotizazioak enpresen lehiakortasuna areagotzen laguntzen du, eta lehiakortasun horri esker enplegu gehiago sortzen da. Berrelikadura positiboko begizta da.
Zer deritzozu automatizatzeko korronte horri?
Enpresa bateko zuzendariek robotizatzea erabakitzen dute, enpresa haztea nahi dutelako. Enpresaren hazkundeak enpleguaren hazkundea ekarriko du. Baina ohartarazpen bat: ez da automatizatu behar; izan ere, bai. Kontuz ibili behar da prozesuen automatizazioari buruzko erabakiak hartzerakoan. Prozesu erabat automatizatu bat diseinatzeko, etapa bakoitza eta eraginkortasunean eta kalitatean izan ditzakeen arriskuak ezagutu behar dira; horregatik, Toyotaren praktika bat prozesua ikastea da, eskuliburuan, eta, gero, xehetasunen ezagutza eskuratu ondoren, sekuentzialki automatizatzea. Automatizatu, hobetu eta hobetu ondoren. Hauek pertsonen zereginak dira, ez robotenak.