Pentsioak 2021eko batez besteko KPIaren antzera igoko dira datorren urtean, % 2,5 eta % 3 arteko tartean egongo baita (azken zifra prezioek azaroan izango duten portaeraren araberakoa izango da). Hala ezartzen du Pedro Sanchezen Gobernuak bultzatutako pentsioen erreformak. Jauzi handia izango da Euskadiko pentsioen egungo hazkunde-erritmoari dagokionez ( % 2), inflazioa une honetan dagoen puntutik ( % 5 inguru) oso behera.
2022ko igoerak ez du oraingo KPIarekiko arrakala guztia estaliko, hiru hamarkadatan maximoak ezartzen baititu; aitzitik, 2021eko azaroaren 20ko abendua hartuko da erreferentziatzat. Horrela, azaroko datuaren arabera (estatu mailan datorren astelehenean jakingo da zenbatekoa), Gizarte Segurantzak pentsioak % 3 inguru igotzea espero da. Kontuan izan behar da prezioek gora egiten dutela maiatzetik aurrera, batez ere elektrizitatearen gorakadaren eskutik.
Funcas aurrezki-kutxen fundazioak ziurtzat jotzen du erritmoek ez dutela etenik izango azaroan eta abenduan, Gabonetan erosketa-saskia garestitu izanak beti baldintzatzen baititu hilabete horiek. Energiak 2022ko abioan arnasa hartzen badu, Funcasek kalkulatu du datorren udaberrian KPIaren nolabaiteko erlaxazioa egon daitekeela.
Pentsiodunek azken hilabeteetako prezioen gorakada jasan dute poltsikoetan, sistemaren mekanismo zuzentzaileen zain. Sanchezen Gobernuak % 0,9 igo zituen pentsioak 2021ean, baina urteko batez besteko inflazioa dezente handiagoa izango da. Gizarte Segurantzak inflazioaren desbideratze hori urtarrilean ordainduko duen ordainketaren bidez konpentsatu behar du, eta Euskadiko batez besteko pentsioen kasuan 260 eta 300 euro artekoa izango da. Gainera, kopuru hori pentsiodunen nominan finkatzen da, hau da, datorren urteko igoerak kopuru hori kontuan hartuta egin behar dira. Paguilla honen sistemaren kostua 2.000 milioi ingurukoa izango da.
Une horretan jarriko dira egunean milioi erdi pentsiodun baino gehiago prezioak, une honetan bizitzaren kostuaren bilakaeratik oso urrun daudelako. Urte arteko azken aldakuntzak (2020ko urria, aurtengo hil berarekin) % 2,05eko igoera erakusten du Euskadiko batez besteko prestazioan (aldaketa Jaurlaritzak urte amaierako ordainsaria bezalako aparteko ordainketengatik onartutako % 0,9tik gorakoa da).
EAEko batez besteko pentsioa 1.288,5 eurokoa da, Estatuko altuena, mota guztietako prestazioak barne. Erretiroagatiko pentsioen kopurua mugatzen bada (Euskadin ordaintzen diren 567.314 pentsioetatik 372.986 mota horretakoak dira), batez bestekoa 1.465,71 eurokoa da, Estatuko batez bestekoa baino % 20 handiagoa.
Ezinegona erreformarekin
Pentsioak igotzeko erreferentzia gisa KPIa berreskuratzea Kongresutik igarotzen ari den erreformaren hanka bat baino ez da, eta datorren astean osoko bilkuran argi berdea jaso dezake. Pentsiodunen kolektiboek salatu dute, batez ere, proiektuak ez dituela indargabetzen 2011n sartutako aldaketak, batez ere erretiro-adina 67 urtera arte atzeratzea eta pentsioaren kalkulu-aldia 25 urtera arte luzatzea.
“Gutxieneko pentsio miserableak eskatzen ditugun hileko 1.080 eurotik behera betikotzen dituen erreforma, genero-arrakalaren aurkako neurririk hartzen ez duena, 40 urtetik gorako kotizazio-karrerak zituzten eta erretiro aurreratua hartu behar izan zuten langileen zigorrak mantentzen dituena”, adierazi dute Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimendutik. “Erretiro aurreratua zigortzeaz gain, erretiroa hartzeko ohiko adinetik harago lan egiten jarraitzea sustatzen da, hamar gaztetik lauk ezin baitute enplegurik eskuratu”, salatu du kolektibo horrek. Protestak egingo dituzte datorren astelehenean, eta sindikatuek eta gizarte-eragileek abenduaren 1ean deitutako manifestazioan ere parte hartuko dute.
Pentsiodunek ere ez dute uste Gizarte Segurantzaren baliabideak handitzeko planteatutako formula nahikoa izango denik pentsio publikoei eusteko. Kotizazioen igoera horrek “Gizarte Segurantzaren Erreserba Funtsaren diru-sarrerak handitzeko balio du, baina ez du bermatzen pentsio-sistemaren finantzaketa nahikoa 2023-2032 aldian, eta are gutxiago 2033tik aurrera”. “Ez dago bermerik murrizketa berririk egongo ez denik”.