Prezioen garestitzea, energia-kostuaren igoerak bultzatuta, herritarren erosteko ahalmena kaltetzen ari da. Eta ondorioetako bat da soldatek erosteko ahalmen handia galdu dutela, soldata-igoerak KPIa baino lau puntu beherago geratzen ari baitira. Lan Harremanen Kontseiluaren (LHK) azken txostenaren arabera, Euskadiko hitzarmenen batez besteko soldata-igoera % 0,96koa izan da indarrean dauden hitzarmenetan, eta % 1,14koa 2021ean erregistratutakoetan.
“LHKren aurreko txostenetan adierazi den bezala, KPIa da soldata-igoerak finkatzeko gehien erabiltzen den erreferentzia, kasu askotan, uneko urtean aplikatu beharreko igoerak aurreko urteko KPIa kontuan hartuta ezartzen dira, eta, beraz, oraindik ez dute aurtengo KPIaren igoera jasotzen, urte arteko aldaketa 2020ko abenduan negatiboa izatetik 2021eko urrian % 5,4koa izatera igaro baita”, nabarmendu du kontseiluak. Eta azaroan gora egiten jarraitu zuen, % 5,6raino.
LHKren arabera, urria amaitzean, EAEko 253.412 langilek, % 41,8k, indarrean zituzten hitzarmenak; 292.662k, % 48,4k, luzapen-egoeran zituzten, eta 59.117k, % 9,8k, lan-hitzarmenak bertan behera eta estaldurarik gabe zituzten. Beraz, hitzarmen asko berrituko dira, eta negoziazio horiei azken 30 urteetako inflaziorik handienarekin ekin beharko zaie.
“Hitzarmen eguneratuak dituzten langileen ehunekoa 2019an eta 2020an erregistratutakoa baino txikiagoa bada ere ( % 49,2 urriaren amaieran, bi urteetan), adierazi behar da gaur egun ia 90.000 pertsona ari direla hitzarmenak negoziatzen, eta horien artean aipatzekoa da eraginpeko langile asko daudela; Araban, Industria Siderometalurgikoa dago, 13.000 pertsona baino gehiagorekin, eta Bizkaian, berriz, Ostalaritza eta Eraikuntzako 1.000 langile baino gehiago daude, gutxi gorabehera.
Halaber, duela bi aste metalaren negoziazio-mahaia eratu zen Bizkaian, eta hitzarmen hori abenduaren 31n amaituko da. Lurraldeko eta EAEko hitzarmenik garrantzitsuena da, 50.000 langiletik gorakoa. LABek adierazi duenez, zentralak “irmotasunez eta helburu argiarekin” ekingo dio bilera-txanda horri, metaleko langile guztien beharrak negoziazioaren erdigunean jartzeko. Badakigu patronalak ez digula ezer emango, baina baita gure helburuak lortzeko bidea ere: aktibazioa, antolaketa, aliantzak sortzea eta borroka “.
Hitzarmenak berritzeko zain
Gainera, une honetan Arabako metalaren hitzarmena ere berritzeko dago, eta Gipuzkoan, berriz, iazko urrian lortu zen akordioa.
Cadizen azaroan metalak egindako greba izan zen Estatu osoan goraka doan lan-gatazka honen lehen abisua. Garai hartan, UGTko idazkari nagusi Pepe Alvarezek gogorarazi zuen “Cadizkoa” antzeko arrazoiengatik langileen eta patronalaren artean izandako liskarretako bat baino ez dela, eta gatazka “garrantzitsu” gehiago iragarri zituen soldata igoerarik ez bazegoen.
Sindikatuek % 3 inguruko igoeren alde egin dute. Hala ere, Antonio Garamendi patronalak “zuhurtzia” eskatu du KPIri lotutako soldaten igoera aztertzeko orduan, eta soldatak igotzeko beharrezkoa dela enpresek salmentak handitzea eta enplegua sortzea azpimarratu du. Bestalde, Madrilgo Gobernuak uste du KPIaren igoera “koiunturala” dela, eta neurriak zuhurtziaz hartzearen alde egin du.