Banku zentralek inflazioaren aurka hasitako borrokan atzean ez geratzea erabaki du EBZk, eta uztailean tasak igotzen hasiko da. Ziur asko, aurreikusitakoa baino indar handiagoz egingo du, batez ere irailetik aurrera, nahiz eta euroguneko ekonomia zorpetuenen eta ahulenen (Espainia eta, batez ere, Italia) finantzaketa-kostua gehiegi garestitzeko arrisku nabarmena egon.
Italiako bonuaren etekina % 4,1era igo da aste honetan, eta arrisku-saria 242 puntutan kokatu da, dagoeneko 2020ko maiatzeko mailetan. Izan ere, orduan, EBZk martxan jarri behar izan zuen antipann-en erosketa-plana, Italiako herrialdeak urte hartako martxoan oinarrizko 280 puntuen bueltan egon ondoren. Espainiako arrisku-sariak, orain 135ekoak, bonoa % 3,1ean duela, udaberri hartan 150 inguru egin zuen gora.
Christine Lagarde EBZko presidenteak joan den ostegunean adierazi zuenez, erakundeak ez du onartuko arrisku-sariak askatzea, bere diru-politikaren eraginkortasuna arriskuan jartzeraino. Baina ez zuen iragarri inolako tresna espezifikorik hori saihesteko, gainditzen duten balantzean bonu guztiak berrinbertitzea aurreikusita egoteaz gain. Eta oraingoz ez dirudi aparteko planik egingo duenik. Bloombergek dioenez, EBZk asmoa du zorraren merkatuko tentsioari aurre egiteko dituen asmoen berri ez emateko. Oraingoz, behintzat. Eta beldur da ez ote den erabilgarria izango prebentzio-tresna bat iragartzea.
Atzoko saioan, Europako Banku Zentralak arrisku-sarien gorakada desordenatua ez onartzeko mezua berretsi zuen, baina bere armen berri eman gabe. “Ez dugu finantzaketa-baldintzetan aldaketarik onartuko, funtsezko faktoreetatik haratago doazenak eta moneta-politikaren transmisioari mehatxu egiten diotenak”, esan zuen Isabel Schnabel EBZko Batzorde Betearazleko kideak Parisen egindako ekitaldi batean. Eta gaineratu zuen inbertitzaileek “argi eta garbi ulertu” behar dutela Europako Banku Zentralak “erantzun” ahal eta behar “duela arrisku-primen gorakadaren aurrean.
Inbertitzaileek, ordea, zehaztasun handiagoa zuten, eta Italiako eta Espainiako zor subiranoa eremu delikatuan sartzen hasia da. Goldman Sachsentzat Italia da zorraren iraunkortasunaren salbuespena – Estrategikoa euroguneko hirugarren ekonomia delako – Gainerako ekonomia periferikoetan, Espainia barne, aitortzen duena.
Banku estatubatuarrak ohartarazi duenez, Italiako bonuak dagoeneko kotizatzen du BPGren gaineko zorraren ratioa goranzko bidean sar daitekeen mailan, zerga-doikuntza esanguratsurik egiten ez bada. Italiako zorra herrialdeko BPGaren % 150 da dagoeneko, eta ehuneko hori % 117,7koa da Espainiaren kasuan. Goldman Sachsentzat, Espainiako edo Portugalgo zor subiranoak oraindik maila erosoagoetan kotizatzen du, baina Italiakoa arrisku-eremura iritsi da dagoeneko. 7 urterako bonua % 3,8ra igo da, erakundeak gehieneko muga gomendagarritzat jotzen duen % 2,75aren gainetik.
Errusiaren gasarekiko mendekotasuna eta hauteskundeak
Goldmanek, gainera, Italiako zor subiranoa arriskuan jartzeko beste bi faktore aipatu ditu: datorren urtean egingo diren hauteskundeak, inkestetan alderdi euroeszeptikoak buru direla, eta Errusiako gasaren mendekotasuna, Italiak euroguneko bigarren erosle nagusia izaten jarraitzen baitu, Alemaniaren atzetik. Hornidura etetea arrisku nabarmena izango da hazkunde txikiagoa izateko.
Italiako zor subiranoaren batez besteko bizitza 7 urtekoa da, Espainiakoa 8,11koa den bitartean. Nadia Gharbi Pictet WMko Europarako ekonomialariak azaldu duenez, PEPP programaren berrinbertsioak 200.000 milioikoak izango dira datozen hamabi hilabeteetan, eta 225.000 milioi euroko zorra itzuliko da PSPP programa konbentzionaletik. Baina zati bat bakarrik berbideratu daiteke zor periferikoa erostera, batez ere italiarra.
Espainiarentzat, arrisku-primaren gorakada eta EBZren zor-erosketa garbien amaiera ere erronka handia da, baina Italiarentzat baino maila txikiagoan. Bank of Americaren kalkuluen arabera, Europako Banku Zentralak 25.000 milioi euroko zorra erosiko du urtean bere berrinbertsioetan, batez beste 2.000 milioi euro hilean. EBZk Espainiako bonuen jaulkipen garbiaren % 120 inguru erosi zuen 2020an eta 2021ean. «Baliteke aurten bolumen hori % 30etik behera jaistea», ohartarazi du Pictetek. Ostrum AM Axel Botte estratega globalak Europako Banku Zentralari beste aukera bat eman dio. «Espainiak ere jo dezake EBren maileguetara, merkatuaren baldintzak txarrak bihurtzen badira».